شب‌های قدر حال و هوای غریبی دارد، از یک‌سو عظمت و بزرگی شب‌هایی که خداوند متعال آن را والاتر از هزار شب قرار داده،‌ از سوی دیگر ضربت خوردن و شهادت امامی که مظهر عدالت و شجاعت است.

شیعه در این شب‌ها شیداست و با مناجات شبانگاهی‌اش، مولایی را که به دست شقی‌ترین فرد از میان شقی‌ترین امت به شهادت رسید، واسطه و شفیع قرار می‌دهد.

سال ۴۰ هجری قمری و شب نوزدهم ماه مبارک رمضان بود که مولا علی (ع) به دست یکی از خوارج، ابن ملجم مرادی هنگام نماز صبح در مسجد کوفه ضربت خوردند و در شب بیست و یکم این ماه به شهادت رسیدند.

حضرت علی (ع) که پیامبر ایشان را ولی مسلمین بعد از خود معرفی کرده بودند، با جور نامردمان زمان سال‌ها خانه‌نشین شد و بعد از سه خلیفه، ردای حکومت بر تن کردند اما اشقیا او را که عدالتش بی‌نظیر بود، در ماه مهمانی خدا در خانه خدا و در محراب نماز به شهادت رساندند.

حضرت علی(ع)؛ دین‌مدار صادق

آیت‌الله سید احمد خاتمی عضو مجلس خبرگان رهبری بابیان اینکه اجتماعات عظیم شب‌های احیا به‌ویژه شب نوزدهم ماه رمضان حامل دو پیام ازجمله عشق به دین است اظهار داشت: هرکسی قدم در این اجتماعات می‌گذارد زبان حالش این است که عاشق دین، معنویت و حضرت حق هستم.

وی «ولایت» را پیام دوم شب‌های قدر برشمرد و گفت: در دل تک‌تک شرکت‌کنندگان اجتماعات عشق حضرت علی (ع) می‌تپد و هیچ‌گاه این داغ سنگین از یادمان نخواهد رفت.

امام‌جمعه موقت تهران به شش نوع دین‌داری از دیدگاه قرآن کریم اشاره و اضافه کرد: در دین‌داری منافقانه عشق به دین وجود ندارد و این نوع دین در عصر نزول بیشتر به چشم می‌خورد.

آیت‌الله خاتمی بابیان اینکه سه نوع نفاق ازجمله نفاق اعتقادی، اخلاقی و اجتماعی وجود دارد تصریح کرد: دین‌داری منافقانه، دین‌داری نمادین و ضد ارزش است.

عضو هیئت‌رئیسه مجلس خبرگان رهبری گفت: کسانی در اردوگاه ابن زیاد وجود داشتند که در جنگ جمل با حضرت علی (ع) بودند اما به دلیل ریزش در اردوگاه یزید در کربلا دست به جنایت زدند.

وی از حضرت علی (ع) به‌عنوان دین‌مدار صادقانه یادکرد و گفت: این حضرت تمام هستی خود را برای دین فدا کرد و اولین مسلمانی بود که در مسیر گسترش اسلام فداکاری کرده است.

اهل معرفت به‌حق و عمل صالح

تولیت آستان قدس رضوی هم با اشاره به سیره علوی افزود: خیلی از محققان غیرمسلمان، هنگام مطالعه در مورد شخصیت امام علی(ع)، بدون اینکه مسلمان شوند از روی محبت احساسی، شیفته ایشان می‌شوند، لذا معرفت، افزون بر «احساسی بودن» باید «تعقلی» هم باشد چون این محبت عقلانی است که انسان را به‌سوی راه و سنت آن‌ها سوق می‌دهد.

حجت‌الاسلام سید ابراهیم رئیسی با اشاره به اینکه در روایات متعدد فضائل و مناقب امیر المومنان(ع) بیان شده است، بیان کرد: مردمِ صدر اسلام از حضور امام علی(ع) استفاده نکردند، خیلی از افراد به‌جای اینکه از علم و دانش ایشان بهره‌مند شوند در مقابل این امام همام ایستادند و در روند عدالت اجتماعی و حکومت اسلامی ایشان سنگ‌اندازی کردند.

وی ادامه داد: برخی از مفسران قائل به این موضوع هستند که سوره «عصر» در شأن امام علی(ع) نازل شده، زیرا در این سوره می‌فرماید همه انسان‌ها در حال خسران هستند مگر کسانی که اهل معرفت به‌حق و عمل صالح باشند و این دو، شاخصه رفتاری امام علی(ع) است.

اسوه کامل

آیت‌الله قربانعلی دری نجف‌آبادی هم در این رابطه اظهار داشت: بزرگ‌ترین و والاترین الگوی انسانیت و دین‌داری و تقوا برای ما مسلمانان حضرت علی (ع) است که همواره از حق دفاع کرد و در مقابل باطل ایستاد و عدالت و نیکوکاری همواره در سرلوحه امور امیرالمؤمنین(ع) قرار داشت.

نماینده ولی‌فقیه در استان مرکزی اضافه کرد: اگر به دنبال اسوه‌ای کامل برای حرکت در مسیر خودسازی و خداشناسی هستیم سیره و منش و رفتار حضرت امیرالمؤمنین(ع) را باید الگوی خود قرار داده تا بتوانیم در دنیا و آخرت به سعادتمندی برسیم.

وی گفت: امام علی(ع)، مظهر شجاعت، عدل، عدالت، حق و ایثار است و آن امام همام با علم و فضیلتی که داشتند الگوی بزرگی در زندگی تشیع و حتی در بشریت است.

آیت‌الله دری نجف‌آبادی اظهار کرد: امام علی(ع) با مناقبی که داشتند الگوی کامل انسان‌سازی هستند به‌طوری‌که با ویژگی‌های بزرگی که داشتند بسیاری از عالمان اهل تسنن و تشیع از چنین مقام بزرگی سخن گفته‌اند و با گفتار و رفتار خود، زمینه هدایت بسیاری از افراد را فراهم ساختند.

۲۵ سال خانه‌نشینی حضرت علی (ع)

یکی از کارشناسان تاریخ اسلام درباره خلافت حضرت علی (ع) به خبرنگار مهر گفت: پیامبر اسلام(ص) در واقعه غدیر به‌طور رسمی جانشین بعد از خود را معرفی و مردم نیز با او بیعت کردند اما بعد از رحلت پیامبر(ص)، به بهانه‌های مختلف و با تفاسیر مصلحتی از حکم پیامبر(ص)، ۲۵ سال حضرت را خانه‌نشین کردند و حضرت علی(ع) بعد از سه خلیفه ردای خلافت به تن کردند.

محسن سرمدی بیان کرد: دوران خلافت حضرت علی(ع) نیز ۴ سال و ۹ ماه طول کشید اما در همین دوران کوتاه نیز اقدامات عدالت گسترانه مولای متقیان، عده‌ای از صحابه را در جایگاه مخالفت نشاند که در رأس آن‌ها عایشه، طلحه و زبیر بودند.

وی عنوان کرد: این افراد به بهانه‌های مختلف که مهم‌ترین آن خون خلیفه سوم بود، شورش و آشوبگری بنا گذاشتند که این فتنه‌ها جنگ‌هایی نظیر جمل، صفین و نهروان را به دنبال داشت.

توطئه ترور بعد از جنگ نهروان

سرمدی با اشاره به علت تصمیم‌گیری خوارج برای به شهادت رساندن حضرت علی(ع) بیان کرد: بعد از جنگ نهروان که با خوارج انجام شده بود، سه نفر از بزرگان حضرت را تکفیر کردند و تصمیم گرفتند برای خونخواهی جنگ نهروان، سه والی حکومتی را ترور کنند.

وی یادآور شد: بر اساس این قرار و تصمیم مقرر شد یکی از این افراد معاویه را در شام، دیگری عمروبن عاص را در مدینه و ابن ملجم مرادی نیز حضرت علی(ع) را در کوفه ترور کنند.

سرمدی بیان کرد: این سه نفر بعدازاینکه هم‌قسم شدند هرکدام به سمت محل مأموریت خود راهی شدند اما ترور معاویه و عمروبن عاص بنا به دلایلی که روایت‌های مختلفی در مورد آن وجود دارد، انجام نشد اما با تحریک زنی به نام قطام که پدر او در جنگ نهروان کشته شده بود، ابن ملجم مأموریت خود را عملی کرد.

سرمدی ادامه داد: در سحر روز نوزدهم ماه مبارک رمضان سال ۴۰ هجری قمری، ابن ملجم مرادی که بنابر روایتی، شب را در مسجد کوفه به صبح رسانده بود و حتی خود حضرت او را برای نماز صبح بیدار کرده بود، هنگام نماز پشت سر امام ایستاد و هنگامی که سر از سجده برداشت، با شمشیر آغشته به زهر خود، فرق حضرت را شکافت.در سحر روز نوزدهم ماه مبارک رمضان، ابن ملجم مرادی، هنگام نماز پشت سر امام ایستاد و زمانی که سر از سجده برداشت، با شمشیر آغشته به زهر خود، فرق حضرت را شکافت

به روایت تاریخ، کینه توزان جاهل و متحجر حتی بعد از این واقعه نیز دست از طعنه و دشمنی برنداشتند و به اشکال گوناگون سعی در تحریف نحوه شهادت امام داشتند به نحوی که برخی مردم آن دوران بعد از شنیدن خبر ضربت خوردن حضرت در محراب نماز، بیان می‌کردند که مگر علی نماز هم می‌خواند.

این سخنان وقتی در مورد مردی همچون علی(ع) مطرح می‌شود، تابلویی بزرگ از دشمنی، شقاوت، پستی و نفاق در مقابل چشم آدمی به نمایش گذاشته می‌شود و در عوض مظلومیت مرد بزرگی به چشم می‌خورد که عادل‌ترین حاکم، یتیم‌نوازترین مرد دوران، مظلوم‌ترین انسان و در روابط خانوادگی بهترین پدر و بهترین همسر بوده است.

دشمنی با مولای متقیان به همان سال‌ها خلاصه نشده و دشمنان او حتی این روزها نیز با افراط و تفریط در تشریح شخصیت آن مرد بزرگ خدا در حق او و شیعیانش جفا می‌کنند.

عده‌ای حتی بر قناعت علی به افطار با نان یا نمک، ساده پوشی و زندگی ساده او تاخته‌اند و آن را دور از ذهن می‌دانند در حالی که علی همه عمر اینگونه نبود و در طول مدتی که ردای خلافت به تن کرد، این شیوه از زندگی را برگزید که خود در بردارنده ناگفته‌هایی است که کمتر به آن پرداخته شده است.

راز و رمز سیره علوی

محمدرضا شایق از اساتید حوزه و دانشگاه یزد در مورد سیره حضرت علی (ع) به خبرنگار مهر گفت: اینکه حضرت علی(ع) بیشتر در جنگ‌ها و دلاوری‌های این عرصه شناخته شده، به این دلیل است که در قرآن کریم به مومنین دستور داده شده با کفار با شدت و با مسلمانان با رحمت رفتار کنید و اگر در نمایاندن سیره مومنین، شدت در برابر مومن در نظر گرفته شود اما رحمت و عطوفت آن در نظر گرفته نشود، مانند این است که چهره شخصی را با یک چشم نشان دهند که در این صورت طبیعی است که چهره زیبا نباشد.

وی افزود: علت کهنه‌پوشی حضرت علی (ع) نیز مورد بررسی قرار نگرفته است اما اگر بررسی مختصری انجام شود، خواهیم دید اسلام دستور داده که حاکم اسلامی زمانی که در لباس حاکمیت قرار می‌گیرد، باید خود را همراه پایین‌ترین قشر جامعه کند. در واقع اسلام می‌گوید حاکم اسلامی باید از نظر سیاسی سرقافله جامعه اسلامی و از نظر معیشتی جزو آخرین رده‌های مردم باشد هماهنگونه که هیچ نقلی نداریم که حضرت علی(ع) وقتی خانه‌نشین بودند، لباس وصله‌دار می‌پوشیدند اما زمانی که لباس حاکمیت به تن کردند، در پنج سال حکومت خود همواره لباس‌های کهنه و وصله‌دار می‌پوشیدند تا همطراز با ضعیف‌ترین مردم دوران خود باشند.

شایق بیان کرد: حتی وقتی حضرت به یکی از یارانشان فرمودند که چرا لباس وصله‌دار می‌پوشید، پاسخ داد من به شما تأسی کرده‌ام و حضرت در جوابش فرمود: خدا بر حاکمان عدالت را واجب کرده است که زندگی خود را مانند ضعیف‌ترین مردم قرار دهند تا فقر مردم بر گرده‌ آنها گران نیاید.

وی ادامه داد: متاسفانه برخی تنها این ساده‌زیستی و ساده پوشی حضرت را در جامعه گسترش دادند و آن را یک فضیلت عمومی دانستند و این تفکر را ایجاد کردند که حضرت علی(ع) طرفدار چنین زندگی بوده است در حالی که اگر چنین زندگی را در جامعه نشر دهیم یا اینکه بگوییم شیعیان علی ابن ابیطالب(ع) باید اینگونه زندگی کنند، خود به خود به ذهن مردم می آید که با این وضعیت نمی‌توان حکومت را اداره کرد به ویژه در عصر تجدد و تمدن امروز. در حالی که حضرت حتی نمی‌گوید که حاکم باید لباس وصله‌دار بپوشد بلکه می‌گوید حاکم باید مساوی فقیرترین مردم باشد. برخی تنها ساده‌زیستی و ساده پوشی حضرت را در جامعه گسترش دادند و آن را یک فضیلت عمومی دانستند در حالی که حضرت نمی‌گوید حاکم باید لباس وصله‌دار بپوشد بلکه می‌گوید حاکم باید مساوی فقیرترین مردم باشد

شایق ادامه داد: امروز فقیرترین افراد جامعه ما هم لباس وصله‌دار نمی‌پوشند. اگر امروز حکام ما بخواهند مساوی فقیرترین باشند، باید لباس معمولی بپوشند و در عوض پایین‌ترین حقوق را بگیرند، اگر اینطور شد می‌شود حکومت امیرالمومنین.

وی ادامه داد: خواسته امیرالمومنین (ع) این است که مردم در گشایش و رفاه باشند و کارگزاران در سختی و تنگدستی. این موضوع چند خاصیت دارد اول اینکه آنهایی که دنیاطلب هستند وقتی می‌بینند کارگزاری یعنی زندگی سخت، دیگر به دنبال پست و منصب نمی‌آیند بنابراین میدان منصب‌های اجتماعی برای انسان‌های خدوم باز می‌شود نه برای انسان‌های طماع. اگر بگوییم مثلا رئیس بانک یا یک کارمند بانک از نظر حقوقی نباید فاصله چندانی با مردم داشته باشد، خیلی‌ها منصب‌ها را رها می‌کنند و افرادی به روی کار می‌آیند که قصد خدمت به مردم را دارند و این افراد کم نیستند.

استاد حوزه و دانشگاه یزد افزود: امروز بحث حقوق های نجومی به خوبی گویای این مطلب است و متاسفیم که می‌بینیم هر روز از سیره و رویه امیرالمومنین(ع) فاصله گرفته‌ایم.

وی ادامه داد: وقتی ریاست رنگی شد، دنیاطلبان به سراغش می‌آیند و وقتی دنیاطلبان آمدند، باب خدمت بسته خواهد شد.

در باب عدالت‌گستری حضرت علی (ع) و شیوه زمامداری و حکومت وی روایت‌های بسیاری وجود دارد که مصداق‌های آن بارها و بارها شنیده شده اما کمتر کسی به بیان ابعاد مختلف سیره حضرت علی (ع) پرداخته است.

بی‌شک یکی از بزرگترین دعاهایی که مسلمین می‌توانند در لیالی قدر از درگاه خداوند متعال داشته باشند، توفیق شناخت واقعی اهل بیت (ع) و حرکت در مسیر آنها است و امید اینکه پروردگار بالامرتبه این بینش و بصیرت را به همه شب زنده‌داران ارزانی دارد.

برگزاری احیای شب اول قدر در استان‌های مختلف کشور

حال و هوای تمام مساجد و آستان‌های متبرکه، در شب‌های قدر وصف‌ناشدنی است و خیل مشتاقان، که از هر سو به مسجد و آستانی پناه آورده‌اند در نخستین شب قدر، ایران اسلامی را آسمانی کرد.

 

 

مراسم احیای شب نوزدهم ماه مبارک رمضان در حرم رضوی

 

 

 

مراسم احیای شب نوزدهم ماه رمضان در باغ موزه دفاع مقدس همدان

 

 

مراسم احیای شب نوزدهم ماه رمضان در ارومیه

مراسم احیای شب نوزدهم ماه رمضان در مصلی گرگان